Bouwen aan een pleisterplaats
Blog Frank en Tineke
Frank: We schrijven het jaar 2019, de maand september. Het was een wat onwennige situatie. Eerder die dag hadden we nog schouder aan schouder gebeuld om de zweethut te bouwen. En dat viel niet mee. In de weergaloze natuur van de Italiaanse Alpen op zoek gaan naar de juiste takken, klinkt idyllisch maar in de praktijk ging er behoorlijk wat tijd in zitten. Daarnaast moesten we met tien mannen samenwerken om een juiste constructie te maken. Need I say more. We hadden het nog nooit gedaan, dus natuurlijk ging het ons lukken.
En nu stonden we voor de zweethut, ik en de andere mannen van de Back-to-Basic expeditie. Huisarts en expeditieleider Raymond Landgraaf bereidde ons voor. De zweethut ceremonie is een oeroud ritueel van het Lakota volk uit Noord-Amerika, met als doel reiniging van lichaam en geest. Het gaat ten diepste over overgave en dankbaarheid. Ik kon me er nog weinig bij voorstellen en met de nodige argwaan nam ik plaats in de zelfgemaakte hut. De eerste les had ik snel te pakken. Alleen als je de hitte toelaat en je eraan overgeeft, kun je deze verdragen. Verzet in welke vorm dan ook, leidt tot vluchten. Letterlijk, de tent uit. Na een aantal rondes kreeg ik dit onder de knie. Nog belangrijker werd de les in dankbaarheid. In een ceremonie die me deed denken aan het evangelisch kringgebed waarmee ik ben opgegroeid, leerde ik mijn dankbaarheid uit te spreken voor al die gebeurtenissen waar ik nooit dankbaar voor kon zijn. Momenten waarin ik diep gekwetst werd. Situaties waarin ik tekort werd gedaan en niet in staat was voor mezelf op te komen.
Daar, in dat ongewone, onwennige zweethutritueel, brak het overlevingsmechanisme dat ik tot dan toe zo zorgvuldig had opgebouwd. Het mechanisme van de slachtofferrol. In moeilijke situaties, bij tegenslag, bezette ik de stoel van het slachtoffer. Het werd mij aangedaan, ik werd niet erkend, het lag aan de ander, altijd. Ik realiseerde me dat ik daarmee de ander tekort deed. Want als iemand in jouw ogen een dader is van welke overtreding dan ook, kan hij of zij daarna niet veel meer goed doen. Maar meer dan dat realiseerde ik me dat ik mezelf tekort deed. Door mezelf als slachtoffer te beschouwen gaf ik meer ruimte en invloed aan anderen in mijn leven dan nodig is. Ik ontdekte dat als ik vanuit mijn eigen kracht (en kwetsbaarheid) leef, ik milder naar mijn omgeving word en bovendien groei in zelfvertrouwen en eigenwaarde. Het leidde uiteindelijk tot de keuze om na vijf jaar voor een NGO gewerkt te hebben, in 2021 opnieuw, volledig voor het ondernemerschap te gaan. En dit keer niet alleen mediaklussen, maar ook twee dagen in de week timmeren bij een aannemer. Een fantastische combinatie van hoofd en handenwerk, passend bij de man die ik ben.
Tineke: We schrijven het jaar 2020, de maand oktober. Een onbenullige elleboogstoot in de keuken van ons huis bleek het begin van een ingrijpende rollercoaster ride. De aanvankelijke diagnose ‘hersenschudding’ klonk onschuldig. Zoals met alle uitdagingen in mijn leven tot dan toe, was ik vast van plan om dit herstel zo succesvol mogelijk op te pakken. Alle instructies en adviezen volgde ik met ijzeren discipline op en zelfs toen de klachten steeds erger werden, zette ik door. Het frustreerde me mateloos dat ik ondanks hard werken en doorzetten maar niet beter werd. Die aanpak had me tenslotte tot dan toe veel en ver gebracht. Nu bleek juist hard werken en doorzetten het probleem. Het was mijn overlevingsmechanisme geworden om niet te hoeven voelen. En juist in voelen en ruimte geven aan mijn lichaam bleek de sleutel te zitten. Ik leerde stil te zitten en te voelen. Zo beangstigend, verpletterend zou ik zelfs willen zeggen. Ik zag wat jarenlang de brandstof voor mijn harde werken was geweest; de angst om iets niet te kunnen, de angst om het niet goed te doen, de angst te falen. Perfectionisme als preventie voor falen. Ik leerde van dr. Brené Brown, gespecialiseerd in schuld en schaamte, dat perfectionisme het gevolg van schaamte is. En dat er maar één antwoord is op schaamte: empathie en zelfliefde. Dat is een nieuwe weg die zowel bevrijdend als onwennig is.
Theoloog en Franciscaan Richard Rohr schreef een indrukwekkend boek over het ontmantelen van je overlevingsmechanisme, het boek Falling Upward, spirituality for two halves of life. Met wijsheid en empathie beschrijft hij het nut en de functie van het bouwen van je ego, het construct waarmee je je leven inricht. Ook je spiritualiteit staat ten dienste van het bouwen van dit construct. In de tweede helft van je leven, voor ieder mens op een eigen en uniek moment, gaat het over het relativeren van je ego. Het gaat over thuiskomen en je leven delen met anderen.
In de afgelopen paar jaar kreeg ons perspectief op geloof, spiritualiteit is eigenlijk een beter woord, een nieuwe impuls. Om ons heen en in onszelf voelen we de behoefte om los te komen van oude vormen en structuren. Er groeit een idee, een verlangen zo je wilt, om een spirituele pleisterplaats te bouwen. Een plek waar tegelijkertijd ruimte is voor rust, ontspanning en zingeving. Een plek waar lichaam en geest, omringd door de natuur, weer in verbinding gebracht worden. Waar je in je eigen tempo en op eigen wijze thuis mag komen.
We willen graag een plek creëren van zien en gezien worden, kennen en gekend zijn. Wat en waar die plek is, weten we nog niet. We beginnen voorlopig gewoon eerst aan onze eigen keukentafel maar op termijn wellicht op een grotere plek. Eigenlijk dus ook een vorm van ‘samen mooi maken’ en daarom past het voor ons bij Buro van der Velde, de optelsom van Frank en Tineke, nietwaar?
Wil je aanschuiven? Altijd welkom, bel of mail ons.
